Çanakkale Tarihi ; Dardanelles ve Hellespontos Çanakkale‘nin bilinen en eski adlarıdır. Dardanelles, Dardanos kelimesinden türemiştir. Hellospontos ismi ise mitolojik bir kahramandan gelmektedir. Antik çağ yazarlarının gözde konularından olan Altın Post mitolojik öyküsünde Karadeniz’e Kolkhis ülkesine altın postlu koça binip gitmek için Boğaz‘ı geçerken koçtan düşen Helle’den geliyor ve anlamı Helle’nin Denizi.

Dardanos ile ilgili fiziksel buluntular olmamasına karşın, Truvalıların ataları olarak bilinen Dardanosların Çanakkaleçevresindeki gelişimleri 5000 yıllık bir geçmişe dayanmaktadır. M.Ö 3000 yılında kurulan Truva 500 yıl kadar sonra büyük bir depremle yıkılmıştır. 9 kez kurulup yıkılacak Truva büyük bir uygarlık ve kültür yaratmıştır. Çanakkaledeğişik zaman dilimlerinde bir çok medeniyetin himayesi altına girmiştir. M.Ö 5. yüzyılda Persler’in sahip olduğu topraklar, M.Ö 386’da yapılan “Kral Savaşı” ile bölgedeki Pers egemenliği iyice yerleşmiştir. Pers Kralı Kserkes Avrupa’ya geçmek için Boğaz‘da duba ve gemilerden köprü yaptırır. Pers egemenliği Makeonya Kralı Büyük İskender’in M.Ö 334’te Grenikos’ta (Biga Çayı) Pers ordusunu yenmesiyle gerilemeye başlar.

Roma ve Bizans döneminde limanları ile önem kazanan Çanakkale, Osmanlı döneminde 1462 yılında yapılan Kale-i Sultaniye (Çimenlik Kalesi) ile bugün ki şehrin ilk adımları atılmış olur.

18. yüzyılda kent olma yolunda gelişme gösteren Çanakkale, Boğaz’daki ekonomik faaliyetlerin yoğunlaşması ile bir liman kentine dönüşmüştür. Çok sayıda ticari ateşeliklerin bulunduğu bir ticaret merkezi halini almıştır. 19. yüzyılda Balkanlar, Ege Adaları ve Kırımdan gelen Müslümanların yerleşmesi ve yeni Rum Mahallesinin kurulmasıyla gelişimini sürdürmüştür. 20. yüzyılın ortalarından itibaren başlayan savaş hali ve ardından gelen Birinci Dünya Savaşı Çanakkale‘nin nüfusunda köklü değişimlere sebep olmuştur, Balkanlardan ve civarından çok sayıda Türk aile Çanakkale‘ye yerleşmiş, bunun yanında Çanakkale’de bulunan Müslüman olmayan toplum Çanakkale’den göç etmiştir.

Çanakkale’nin tarihi savaşlarla belirlenmiştir.Yakın tarihimizde yaşanan ve tarihe “Son Centilmenler” savaşı olarak geçen Çanakkale Savaşı‘nın Türkiye Cumhuriyet’i ve Dünya üzerinde bulunan bir çok milletin kendi topraklarını yönetimini almalasını sağladığı tarihçiler tarafından ortaya atılmıştır.