Hastane Müzesi

Çanakkale Hastane Müzesi, Alçıtepe 1915 Hilal-i Ahmer Hastane Sergisi veya diğer adıyla Gelibolu Çanakkale Savaşı Kızılay Hastane ve Sağlık Canlandırma Alanı detaylı anlatımı.

Çanakkale Hastane Müzesi

Çanakkale Hastane Müzesi; Anafartalar Zaferi’nin 106. Yıldönümünde 10 Ağustos 2021 tarihinde açıldı ve hizmete başladı. Hastane müzesi Alçıtepe Köyü‘ne girişte, ağaçlık alan içerisinde yer alıyor. Müze, o dönemki adıyla Sıhhiye olarak adlandırılan, tıbbiyeliler (tıp öğrencileri) ve tüm sağlık çalışanları (doktor, hemşire, hasta bakıcı) anısına Konya Büyükşehir ve Selçuklu Belediyesi ekiplerinin de desteğiyle yapılmıştır.

Çanakkale Tıp Müzesi de denilen bu alan ziyaretçiler tarafından birden fazla isim ile dillerden dillere aktarılmaya devam ediyor. Bölgenin yasal sorumluluğu kendisinde olan Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı ziyaret alanını kendi sitesinde Alçıtepe 1915 Hilal-i Ahmer Hastane Sergisi adıyla kullanılmış. Halk arasında Alçıtepe Müzesi, Çanakkale Savaşı Hastane Müzesi, Çanakkale Tıp Müzesi, Alçıtepe Hastane Müzesi, Çanakkale Hastane Canlandırması, Çanakkale Kızılay Hastanesi Müzesi, Çanakkale Sağlık Müzesi gibi çok sayıda isimle anılmaktadır. Biz tüm bunlardan bahsederken, derlemesi olarak ve kolay bulunabilmesi adına Çanakkale Hastane Müzesi adını kullanmaya karar verdik.

Çanakkale Savaşı Hastaneleri

Kara savaşları öncesinde mevcut şehir ve yerleşik askeri yapılanması kullanılmıştır. 5. Ordu‘nun 28 Mart 1915 tarihinde kurulması ve Çanakkale’ye gönderilmesi sonrası sağlık sisteminde de ordu düzenine geçildi. Dile kolay; 25 Nisan 1915 günü başlayıp 9 Ocak 1916‘da biten 259 günlük bir savaş ve 500 Bin üzeri kayıp, YARIM MİLYON İNSAN KAYBI…

Yüzbinlerce askerin savaştığı, bazı günlerde şehit ve yaralıların sayısının ON BİNLERİ bulduğu bir kara savaşı. Böylesine hayal etmesi bile zor bir savaş içerisinde en kritik görevlerden ve ihtiyaçlardan biri de sağlık hizmetleridir. Lojistik alanları ve sağlık kuruluşları canla başla çalışarak; cephede gözünü kırpmadan VATAN UĞRUNA canını fedaya her an hazır KAHRAMAN MEHMETÇİĞE cephe gerisinde an be an destek vermiştir. Mekteb-i Tıbbiyye-i Şahane‘nin genç yaştaki 765 tıp öğrencisi cepheye koşmuş, 346’sı Şehit olmuştur.

Bu kahramanlarımızın anılarını yaşatmak, verdikleri insan üstü mücadeleyi ölümsüzleştirmek için; Hastane Müzesi ve Balmumu Canlandırma Sergisi açılarak siz değerli ziyaretçilerle buluşturulmuştur.

Hilal-i Ahmer Cemiyeti

Hastane Müzesinin isminde sizlere yabancı gelebilecek bir isim var; Hilal-i Ahmer. Aslında her ne kadar Osmanlı dönemi adı olsa da, günümüzdeki adını sıklıkla duyuyoruz; “Türk Kızılay” ya da resmi adıyla Türkiye Kızılay Derneği, Türkiye’deki en büyük insani yardım kuruluşudur ve Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketinin bir parçasıdır. Türk Kızılay, kâr amacı gütmeyen, yardım ve hizmetleri karşılıksız olarak sağlayan ve kamu yararına çalışan bir gönüllü sosyal hizmet kuruluşudur.

Osmanlı Hilal-i Ahmer Cemiyeti, 11 Haziran 1868 tarihinde “Osmanlı Yaralı ve Hasta Askerlere Yardım Cemiyeti” ismiyle Dr. Abdullah Bey, Dr. Marko Paşa, Kırımlı Aziz Bey, ve Serdar-ı Ekrem Ömer Paşa’nın gayretleriyle kurulmuştur. Kurucu üyeler olarak Ömer Rüştü Paşa, Serdar-ı Ekrem Ethem Paşa, Mr Curtis, Ömer Lütfi Paşa ile birlikte 66 kişiden oluşmaktadır. Kurulmasından itibaren Sultan Abdülaziz, Pertavniyal Valide Sultan da destek vermiştir. Cemiyet daha sonra 14 Nisan 1877 tarihinde “Osmanlı Hilal-i Ahmer Cemiyeti” adını almıştır. Hilal-i Ahmer Cemiyeti bu dönemde ilk büyük sınavını Osmanlı-Rus Savaşı’nda vermiş gerek cephe hattında gerekse cephe gerisinde yaralı ve hasta bakımında büyük bir başarı göstermiş gezici hastanelerle tedavi hizmetleri vermiştir. 1923’te “Türkiye Hilal-i Ahmer Cemiyeti”, 1935 tarihinde de “Türkiye Kızılay Cemiyeti”, 1947’de “Türkiye Kızılay Derneği” ismini almıştır.

Çanakkale Hilal-i Ahmer Hastane  Müzesi

Öncelikle belirtelim ki; müzenin olduğu konumda savaş esnasında bir hastane yok ve olması da mümkün değil. Hastaneler cephe gerisinde veya daha güvenli olan dere içlerine kurulmuş. Bununla birlikte göreceğiniz hastane müzesi savaş alanındaki bir hastane örneği değil. Savaş bölgesinde kurulu olan sargı yeri, hastane ve diğer sağlık merkezleri aşağıda da göreceğiniz üzere çadırlardan oluşmakta. Sonuçta savaşın nerede çıkacağı bilinmez, taşımaya uygun olmalı.

Müzenin tarihinden ve kuruluş sürecinden bahsettikten sonra birlikte fotoğraflar ve resimler aracılığıyla müzeyi gezmeye başlayalım…

Aşağıdaki fotoğraflarda müzenin kurulu olduğu alanı havadan görüyorsunuz. Görüldüğü üzere hastane müzesi ağaçlık bir alana kurulu.

Canakkale-Hilal-i-Ahmer

1915 Hilal-i Ahmer Muzesi

Aşağıdaki fotoğrafta müzenin girişinde yer alan makineli tüfek rampasını/ koruganı görüyorsunuz. Savaş esnasında uluslar arası antlaşmalar ile güvence altına alınmasına rağmen İtilaf birliğine ait uçaklar tarafından hastaneler saldırıya uğramış. Yeni yeni tarih sahnesine çıkan uçaklar için alınmış bir tedbiri görüyorsunuz. Yukarıdan görünmesin diye ağaç dalları ile kapatılmış.

Çanakkale Hastane Müzesi Makineli Tüfek

Aşağıdaki fotoğrafta müzenin bahçesinde yer alan objelerden birini, kağnı arabasını görüyorsunuz. O dönemde modern taşıtlar çok yaygın olmadığı için kağnı arabaları temel ulaşım araçları olarak kullanıldı. Askerler yürüyerek intikal ederken; kağnı arabaları ile mühimmat, yiyecek-içecek, ilaç ve benzeri ikmal unsurları taşınırken, dönüş yolunda yaralılar da sağlık merkezlerine taşındı.

Çanakkale Hastane Müzesi Bahçesi Kağnı

Aşağıdaki fotoğrafta müzenin bahçesinde yer alan objelerden birini, at arabasını görüyorsunuz. At arabası için o dönemin ambulansı diyebiliriz. En hızlı taşıtlardan biri kuşkusuz o.

Çanakkale Hastane Müzesi Hasta Taşıma

Aşağıdaki fotoğrafta müzenin bahçesinde yer alan bölümlerden birini, ameliyathane bölümünü görüyorsunuz. Ameliyat sahnesi insanı derinden etkiliyor ve duygulanıyorsunuz. Burayı birebir yaşamanız için anlatmadan geçeceğiz.

Çanakkale Hastane Müzesi Ameliyathane

Aşağıdaki fotoğrafta kayıt alanını görüyorsunuz. Çanakkale Savaşı denince akıllara eline silah alıp cepheye koşan insanlar gelse de aslı öyle değildir. Tamamı kayıt altına alınmış, düzenli ordu kurulmuş ve seferberlik usulleri çerçevesinde yürütülmüştür. Hastanelerde de tedavi görev askerlerin kayıt edildiği bir alan bulunmaktaydı.

Çanakkale Hastane Müzesi Kayıt

Aşağıdaki fotoğrafta sargı alanını görüyorsunuz. Sargı ve sargı yerleri Çanakkale savaşı esnasında çok önemliydi. O günkü teknolojik koşullar ve imkanlar savaş alanı içerisinde tam teşekkülü bir müdahale etmeyi mümkün kılmadığı için, sargı yani bandajlama yapılarak yaralıların hastanelere yetişene kadar dayanması sağlanmaya çalışılırdı.

Çanakkale Hastane Müzesi Sargı

Aşağıdaki fotoğrafta savaş için önemli bir lojistik unsuru görüyorsunuz. “Türkler kara saldırısı için bitleri, hava saldırısı için sinekleri kullanıyordu.” demiş Anzak askerleri. Cephede bit çok önemli bir sorun ve ondan kurtulmanın tek yolu aşağıda gördüğünüz Buhar Etüvü. İçerisine kaynatılmış çamaşır asılıyor ve altındaki kazanda ateş yakılarak içerisine sıcak buhar verilerek kullanılıyor.

Çanakkale Hastane Müzesi Buhar Etüvü

Aşağıdaki fotoğrafta yaralı taşıyan sedyecileri ve arkada bahçeye kurulan bir koğuş görüyorsunuz. Savaş bölgesine kurulan hastaneler de genellikle bu ve benzeri çadırlar kullanılarak oluşturuluyordu. Bunun başlıca sebebi taşınabilirlik.

Çanakkale Hastane Müzesi Koğuş

Aşağıdaki fotoğrafta tedaviye cevap vermeyen ve Vatan Uğruna Şehit olan Kahramanlarımızın dularının okunduğu ve defin işlemleri için hazırlandığı alanı görüyorsunuz.

Çanakkale Hastane Müzesi Şehitler

Siper Canlandırması

Çanakkale hastane müzesi bahçe kısmına yeni bir siper hayatı canlandırma alanı eklendi. İlk fırsatta size daha detaylı anlatacağız. Şimdilik bir kaç fotoğraf ilave ediyoruz.

Çanakkale Hastane Müzesi Siperleri Yukarıdan Görünüm

Çanakkale Hastane Müzesi Siperleri Giriş Kapısı

Çanakkale Hastane Müzesi Siperleri (3)

Çanakkale Hastane Müzesi Siperleri (4)

Çanakkale Hastane Müzesi Siperleri (5)

Çanakkale Hastane Müzesi Siperleri (6)

Hastane Müzesi İç Kısmı

Müzenin olduğu bina kısmını savaş alanındaki bir hastaneden ziyade şehir merkezindeki bir hastane olarak düşünebilirsiniz. Neredeyse Marmara bölgesindeki tüm şehir hastaneleri de Çanakkale Savaşı esnasında yaralıları tedavi etmek için kullanılmış.

Müzenin kısmını sizlere aşağıda video olarak hazırladık. İlerleyen zamanda daha detaylı ve fotoğraflı olarak ilave edeceğiz. Siper Canladırmaları da ÇOK YAKINDA

Müze 2 kat ve 4 odadan oluşuyor. Müze ziyaret yönü soldan sağa olacak şekilde. Sol alt, sol üst, sağ üst ve sağ alt sıralamasıyla gidiyor.

Sol altta ameliyathane kısmını, sol üstte erkek koğuşunu, sağ üstte kadın ve çocuk koğuşunu (savaş esnasında siviller de sık sık zarar görmüştür), sağ altta ise diş ve ecza kısmını görebileceksiniz.

İyi seyirler…

Çanakkale  Alçıtepe 1915 Hilal-i Ahmer Hastane Müzesi ücretleri, ziyaret saatleri ve diğer detaylar için Müze Ücretleri