Dur Yolcu

Dur Yolcu, Çanakkale Boğazı’nın en dikkat çeken objesi olan Dur Yolcu şiiri, hikayesi, kim yaptırdı, ne zaman yaptırdı sorularınızın detaylı cevabını sizler için derledik.

Dur Yolcu

Dur Yolcu Çanakkale Boğazının en hakim konumuna yapılmış görsel bir objedir. Yapılış amacı Çanakkale Boğazı‘dan gelip geçenlere bu topraklarda neler yaşandığını anımsatmaktır. Görselde bir asker figürü ve Necmettin Halil Onan‘a ait şiirin dizeleri bulunmaktadır.

1914-1915-1916 bu üç yıl içerisinde Çanakkale‘de çok şey yaşandı. 1915 yılında ise 1. Dünya Savaşının Çanakkale Cephesi bu topraklarda cereyan etti. Çanakkale cephesinde deniz ve kara muharebeleri dünya tarihinde bir çok olaya etki etmiştir.

Deniz muharebelerinde dünyanın yenilmez armadası denilen Fransa – İngiltere Birleşik Donanması Çanakkale’de hezimete uğradı. Çanakkale Geçilmez sözü tarihe altın harflerle yazıldı. Böylece Birleşik donanma tarihindeki ilk yenilgisini aldı.

Donanmanın boğazı geçememesi İtilaf birliklerinin karaya asker çıkmasını zorunlu hale getirdi. Karaya çıkan askerlerin 1 günde Çanakkale’yi geçmesi planlanırken savaş aylarca sürdü ve yine hezimetle sonuçlandı. Türk Askeri kahramanca savaşarak etten duvar ördü ve düşmanın geçmesine izin vermedi.

İtilaf birlikleri Çanakkale‘de kesin bir mağlubiyet aldılar. “Topraklarında güneş batmayan imparatorluk” denilen İngiltere Çanakkale’de ilk defa yenildi. Böylece İngilizlerin yenilebileceği fikri dünyaya yayıldı. Bu öncülük akını sömürge devletlerin bir bir İngiltere‘ye karşı bağımsızlık mücadelesine girişmesini sağladı.

Çanakkale savaşında her iki taraftan yaklaşık 500 bin insan zayiatı oldu. Çanakkale savaşında yaşananlar bu korkunç sayılarla birleşince, savaşın sonuçları da dünya üzerinde etki yapınca Çanakkale Savaşı tarih sahnesinde önemli bir konuma sahip oldu.

Çanakkale Savaşı dünya üzerinde olduğu kadar Türk Tarihi açısından da önemlidir. Türk tarihinin en büyük zaferlerinden bir tanesidir. Çanakkale Savaşının önemini hatırlatmak için Çanakkale’de bir çok anıt bulunmaktadır. Bunların en bilinenlerinden bir tanesi de kuşkusuz Dur Yolcu anıtıdır.

Dur Yolcu Hikayesi

Tarihler 1960 yılını göstermektedir. 1956 yılında başlayan bağış kampanyası neticesinde gerekli olan para toplanmış ve Çanakkale Şehitler Abidesi yapımı tamamlanmıştı. 21 Ağustos günü, yıl 1960, muhteşem bir tören düzenlenmiş gazeteler aylarca sayfa sayfa bunu yazmıştı. Yurt genelinde adeta bir bayram havasında kutlamalar vardı. Tüm Ulus o anın gururunu yaşıyordu.

Duygulu gözler ve haklı gurur ile o haberleri takip edenlerden biri de; Çanakkale Anıtı açılışına bizzat da katılmış olan, günümüzde hala faal olan, Dur Yolcu Anıtı‘nın hemen altında yer alan Değirmen Burnu Tabyaları‘nın komutanı Üsteğmen Turan Şekip PINAR komutanımızdı. Yaşadığı coğrafyanın önemini çok iyi bilmekteydi. Çanakkale Zaferi‘nin gururunu yaşarken bu muhteşem zaferi gösterebilecek bir eser bırakmayı da çok istiyordu. Uzun süredir bu fikir aklında yer edinmiş bir yolunu arıyordu.

Bir gün Yedek Subay Seyran Çebi‘yi çağırdı. Ona düşündüklerini heyecanla anlattı. Büyük bir eser bırakmak istiyordu. Çanakkale Boğazı‘ndan gelip geçen herkes görmeliydi. Ne yapacakları konusunda konuşurlarken kendisine masasının üzerinde bulunan “Asker Sigarası” paketini gösterdi.

“Bunu çizebilir misin?” diye sordu.

Seyran Çebi çizebileceğini söyledi.  Asker objesini bir kağıda çizdiler. Ancak gördüler ki: tek başına bir asker görseli istenileni anlatmaya yetmeyecekti. Bu nedenle Necmettin Halil Onan‘a ait şiirin dizelerini yazmaya karar verdiler. Şair “Dur Yolcu” dediğinde, gören herkes dönüp bakacaktı.

“Dur Yolcu! Bilmeden gelip bastığın bu toprak bir devrin battığı yerdir!”

Üsteğmen Turan Şekip PINAR masa üzerinde duran çizimleri incelerken gözü alttaki Milliyet Gazetesi’ne ilişti. Çanakkale Şehitler Abidesi yapım sürecinde Milliyet Gazetesi‘nin emekleri olmasaydı belki de unutulacak ve Ata Mirası asla tamamlanamaycaktı. Başlattığı bağış kampanyası sayesinde tamamlanmasını sağlamıştı. Bu nedenle Dur Yolcu anıtına Milliyet Gazetesi‘nin sembolü olan “Meşale” figürü ilave edildi. Böylece Dur Yolcu Anıtı tamamlanmış oldu.

Dur Yolcu Mimarı Seyran Çebi;

“1960 yılında 51. Dönem Yedek Subay Takım Komutanı olarak görev yaptığı 4. Tümen 40. Piyade Alayı 5. Bölük Komutanlığı’nda, Bölük Komutanı Üsteğmen Turan Şekip Pınar’ın isteği üzerine yaptı. Çalışmasındaki silahı elinde tutan asker figürünün oldukça ilginç bir hikayesi var, ‘Bölük komutanımız, ‘Asker Sigarası’ paketinin üzerinde bulunan resmi bana göstererek, ‘Bunu çizebilir misin?’ diye sordu.”

gazeteye verdiği bir demeçte yukarıdaki sözleri sarf ederek Dur Yolcu Hikayesini doğrulamıştır.

Seyran Çebi Kimdir?

1938 senesinde Trabzon‘un ARAKLI ilçesinin Balahor Yaylasında doğdu. 1945-1948 yılları arasında Araklı’da okudu. Sonraki yıllarda eğitim için ailesi İstanbul’a taşındı. 1948-1950 yılları arasında Ahmet Divan Yolunda Cevri Kalfa İlkokulu‘nda okudu. 1950 -1953 yılları arasında Malkara Ortaokulu’nda okudu. Askerlik sonrası Çanakkale Turizm bürosunda çalışmaya başlayan Çebi, sonraki yıllarda Çanakkale’ye yerleşmiş ve halen Çanakkale’de yaşamaktadır.

Yaptığımız kaynak incelemelerinde; Dur Yolcu Mimarı Seyran Çebi ile Beşiktaş Başkanı Ahmet Nur Çebi arasında bir akrabalık bağı olabileceğini keşfettik. Soy isimlerinin ve memleketlerinin aynı olması bundaki etken oldu. Seyran Çebi ile Ahmet Nur Çebi akraba mı? sorusu akıllara gelse de bu sadece bizim gözümüze çarpan bir detay. Ancak henüz herhangi bir tarafa sorup doğrulatma yapamadık. Yapabildiğimiz takdirde tekrar güncelleyeceğiz.

Dur Yolcu Şiiri

Dur Yolcu Şiiri obje nedeniyle o isimle anılsa da Necmettin Halil Onan‘a ait; “Bir Yolcuya” isimli şiirdir. Şiirin sadece ilk dizeleri anıt üzerinde yer alır. Şiirin tam metnini aşağıda bulabilirsiniz.

BİR YOLCUYA

Dur yolcu! Bilmeden gelip bastığın
Bu toprak, bir devrin battığı yerdir.
Eğil de kulak ver, bu sessiz yığın
Bir vatan kalbinin attığı yerdir.

Bu ıssız, gölgesiz yolun sonunda
Gördüğün bu tümsek Anadolu’nda,
İstiklal uğrunda, namus yolunda
Can veren Mehmed’in yattığı yerdir.

Bu tümsek, koparken büyük zelzele,
Son vatan parçası geçerken ele,
Mehmed’in düşmanı boğdugu sele
Mübarek kanını kattığı yerdir.

Düşün ki, haşrolan kan, kemik, etin
Yaptığı bu tümsek, amansız, çetin
Bir harbin sonunda bütün milletin
Hürriyet zevkini tattığı yerdir.

Necmettin Halil Onan

Dur Yolcu Hakkında Bilgiler

– Dur Yolcu askeri bölge içerisinde olduğu için sadece özel izinle ziyaret edilebilmektedir.

– Dur Yolcu objesi dizili taşlar boyanarak yapılmıştır.

– Dur Yolcu Çanakkale ili Eceabat ilçesi Kilitbahir köyü sınırları içerisindedir.

Çanakkale Dur Yolcu Anıtı hakkındaki tüm soru ve görüşleriniz için lütfen bizimle irtibata geçiniz.

Gazete Vitamin ve Milliyet Gazetesi‘ne kaynaklarından dolayı teşekkür ederiz.

Dur Yolcu

Çanakkale’den Dur Yolcu

Dur Yolcu Kilitbahir Kalesi

Dur Yolcu Feribot